جەمئىيەتشۇناس بوردىيونىڭ سىمۋوللۇق زوراۋانلىق چۈشەنچىسى، «شىنجاڭ» ئاتالغۇسىنىڭ شەرقىي تۈركىستاندا مەجبۇرىي يۈرگۈزۈلۈشىنىڭ ئارقىسىدىكى سوتسىيولوگىيەلىك مېخانىزملار ۋە خىتاينىڭ ھۆكۈمرانلىق يۈرگۈزۈش جەريانلىرىنى چۈشەندۈرۈش ئۈچۈن، بىزنى ناھايىتى مۇۋاپىق بىر رامكا بىلەن تەمىنلەيدۇ. سىمۋوللۇق زوراۋانلىق، شەخسلەرنىڭ ۋە جەمئىيەتلەرنىڭ ئاڭسىز ئېقىمىدا، قانۇنىي ۋە قوبۇل قىلغىلى بولىدىغان دەپ قارالغان بىر ھۆكۈمرانلىق شەكلى يارىتىدۇ؛ بۇ يەردە بېسىم، ئوچۇق-ئاشكاراداۋامىنى ئوقۇش ›

رىـم ئىمپېراتـورى ماركـۇس ئارېلىيـۇس ئانتونىنـۇس )Marcus Aurelius Antoninus ،180 – 121( دەۋرىــدە رىمــدا 165 – يىلدىــن 180 يىلغىچــە 15 يىــل داۋامالشــقان يۇقۇملــۇق كېســەللىك يــۈز بەرگەنىــدى. رىــم ئىمپېرىيەســىنىڭ ئىقتىســادىي ۋە تىجارىتىگــە زىيــان كەلتۈرگــەن بــۇ يۇقۇملــۇق كېســەللىك يەنــە دۆلەتنىــڭ ئاجىزلىشىشــىغىمۇ ســەۋەب بولغانىــدى. رىــم ئىمپېرىيەســىدە 249 – يىلدىــن 262 – يىلغىچــە داۋامالشــقان يۇقۇملــۇقداۋامىنى ئوقۇش ›

      دوتسىنت دوكتور ئەلى بۇراك خىتاي بىلەن ئامېرىكا ئوتتۇرىسىدىكى يەرشارىۋى رىقابەتنىڭ كۈنسېرى گەۋدىلىنىۋاتقانلىقى ئىنكار قىلغىلى بولمايدىغان ھەقىقەت. ھەتتا، ئىككى دۆلەت ئوتتۇرىسىدىكى رىقابەت كەلتۈرۈپ چىقارغان جىددىيلىكنى بەزى تەھلىلچىلەر «يېڭى سوغۇق مۇناسىۋەتلەر ئۇرۇشى» دەپ تەسۋىرلەيدۇ. خىتاي يېقىنقى يىللاردا دۇنيانىڭ كۈچىيىۋاتقان يەر شارىۋى كۈچ دۆلەت بولۇش دەرىجىسىگە ئەمەلىيەتتە ئۇنداق ئاسان يەتمىدى.داۋامىنى ئوقۇش ›

ئادىلجان ئەرئۇيغۇر دۇنيــا تەرتىپــى ئۇقۇمــى يېقىنقــى بىــر نەچچــە يىلدىــن بېــرى خەلقئــارا مۇناســىۋەتلەردە كــۆپ تىلغــا ئېلىنىدىغــان ئۇقۇمغــا ئايلانـدى. بۇنىــڭ ســەۋەبىنى غەربنىــڭ كۈچىنىــڭ ئاجىزلىشىشـى، خىتـاي ۋە باشـقا ئاسـىيا دۆلەتلىرىنىـڭ بـاش كۆتۈرۈشـى بىلەن غەربنىڭ قىممەت قاراشـلىرىنى ۋە ئۇلار بەرپا قىلغـان دۇنيـا سىستېمىسـىنى رەت قىلىشـقا باشلىشـى دەپ قاراشـقا بولىـدۇ. يېڭـى دۇنيـا تەرتىپـى مەسىلىسـى ھەقىقەتەنداۋامىنى ئوقۇش ›

  م. تەڭرىقۇت ئەنگلىيەلىــك سىياســەت پەيالســوپى تومــاس خوببىــس تەرىپىدىــن يېزىلغــان «لېۋىياتــان» )1651 )سىياســەت ئىلمــى تارىخىدىكــى ئــەڭ ئۇلــۇغ ئەســەرلەردىن بىرىــدۇر. بــۇ ئەســەرنى زامانىمىزدىكــى ھوقــۇق مەركەزگــە مەركەزلەشــكەن دۆلــەت سىستېمىســىنىڭ خەرىتىســى، شــۇنداقلا رېئــال سىياســەتنىڭ ئەقلىـي يەشمىسـى دەپ قاراشـقا بولىـدۇ. سىياسـەت پەلسەپەسـى ماكئاۋېللىدىــن بــۇرۇن ۋە كېيىــن دەپ ئىككــى چــوڭ دەۋرگــە ئايرىلغــان بولــۇپ، ئەگــەر رېئــالداۋامىنى ئوقۇش ›

  يالقۇن ئۇلۇغيول   خىتاينىـڭ خەلقئارالىـق سـەھنىدىكى كۈچلـۈك دۆلەتلــەر قاتارىدىــن ئــورۇن ئېلىشــى خەلقئارالىــق مۇناسـىۋەت مۇتەخەسسىسـلىرى ئارىسـىدا كەسـكىن مۇنازىرەلەرگــە ســەۋەب بولماقتــا. تەتقىقاتچىــلار كــەڭ دائىرىــدە خىتاينىــڭ يۈكسىلىشــى ۋە جاھانگىرلىكتىـن كېيىنكـى خەلقئارالىـق تۈزۈمگـە )Post – Hegemonic International Order( بولغــان تەســىرىنى خىتاينىــڭ 21 – ئەســىردىكى قىممـەت قـاراش تەشـۋىقاتى، تەرەققىيـات ئەندىزىسـى، ئــورگان قۇرۇلمىســى ۋە تاشــقىداۋامىنى ئوقۇش ›

    م. تەڭرىقۇت   ترامــپ ئامېرىكاغــا پىرېزىدېنــت بولغــان تــۆت يىلنــى ئامېرىــكا ۋە دۇنيــا سىياســىتىنىڭ بۇرۇلـۇش نۇقتىسـى دېسـەك ئاشـۇرۇۋەتكەن بولمايمىـز. چۈنكـى بــۇ دەۋردە بــۇرۇن ســۇ يۈزىگــە چىقمىغــان نۇرغــۇن زىددىيەتلــەر ئۆزىنــى كۆرســەتتى، دۇنيــا سىياســىتىدە تەرەپلــەر ئېنىــق بولۇشـقا باشـلىدى، بىزگـە يۈرگۈزۈلگەن زۇلـۇم دۇنيا دۆلەتلىرى تەرىپىدىــن تارىختــا كۆرۈلــۈپ باقمىغــان دەرىجىــدە دىققــەت – نەزەرگــەداۋامىنى ئوقۇش ›

2021-يىلى 12-ئاينىڭ 25-كۈنى ماشىڭرۈي «شىنجاڭ ئاپتونۇم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتى» گە سىكىرىتار بولۇپ تەيىنلەنگەندىن كىيىن، مۇھاجىرەتتىكى، بولۇپمۇ تۈركىيەدىكى بىر قىسىم ئۇيغۇرلارنىڭ يۇشۇرۇن ئېڭىدا ساقلىنىپ كېلىۋاتقان ۋەتەننىڭ ۋەزىيىتى «ياخشىلىنىپ قالسا» دېگەن ئەيمىنىشلىك تەلپۈنۈشلەر زاھىر بولۇشقا باشلىدى.  خېلى خېلى ئۇقۇمۇشلۇقلارنىڭمۇ ئاڭلىق ياكى ئاڭسىز رەۋشتە «ياخشىلىنىپ قالسا» دېگەن ئۈمىدلىك تەسەۋۋۇرلىرىغا شاھىت بولدۇم. ناۋادا ۋەتەننىڭداۋامىنى ئوقۇش ›

  ئامېرىكا مەركەزلىك ئاممىۋى خەۋەرلىشىش تەتقىقاتلىرى خەۋەرلىشىش ساھەسى بىر پەن دەپ قوبۇل قىلىنغان 1920-يىلىدىن باشلاپ تاكى 1950-يىلىغىچە بولغان جەرياندا، ئوبيېكت ئاممىنى ئاممىۋى خەۋەرلىشىش ۋاستىلىرىنىڭ ئالدىدىكى پاسسىپ قوبۇللىغۇچىلار دەپ قاراپ كەلدى. گەرچە 1950-يىلىدىن تارتىپ ئوبيېكت ئامما مېدىيانى ئېھتىياجىغا ئاساسەن ئاكتىپ ئىشلىتىدىغان كىشىلەردۇر دەپ بۇ قاراشلار رەت قىلىنغان بولسىمۇ، ئوبيېكت ئاممىنىڭ پاسسىپداۋامىنى ئوقۇش ›

مەدەنىيەتلەر توقۇنۇشى   «مەدەنىيەتلەر توقۇنۇشى» قارىشى سوغۇق ئۇرۇشتىن كېيىنكى دۇنيادا توقۇنۇشلار ئاساسلىقى ئىدېئولوگىيەلىك ئەمەس، بەلكى مەدەنىيەت خاراكتېرلىك بولىدۇ، دېگەننى ئىلگىرى سۈرىدۇ. سەيمېل خانتىڭتون (Samuel Huntington) (1996) نىڭ قارىشىچە، شەكىللىنىۋاتقان «مەدەنىيەتلەر دۇنياسى» غەرب، خىتاي (كۇڭزى)، ياپون، ھىندى، ئىسلام، بۇددىزم، ئافرىقا، لاتىن ئامېرىكىسى ۋە ئورتودوكس خىرىستىياندىن ئىبارەت ئاساسلىق توققۇز مەدەنىيەتتىن تەركىپ تاپىدۇ.داۋامىنى ئوقۇش ›