يۇقۇملۇق كېسەللىكلەر، پەن – تېخنىكا ۋە مىللەتلەرنىڭ گۇمران بولۇشى

يۇقۇملۇق كېسەللىكلەر، پەن – تېخنىكا ۋە مىللەتلەرنىڭ گۇمران بولۇشى

2022-يىلى 7-ئىيۇن

رىـم ئىمپېراتـورى ماركـۇس ئارېلىيـۇس ئانتونىنـۇس )Marcus Aurelius Antoninus ،180 – 121( دەۋرىــدە رىمــدا 165 – يىلدىــن 180 يىلغىچــە 15 يىــل داۋامالشــقان يۇقۇملــۇق كېســەللىك يــۈز بەرگەنىــدى. رىــم ئىمپېرىيەســىنىڭ ئىقتىســادىي ۋە تىجارىتىگــە زىيــان كەلتۈرگــەن بــۇ يۇقۇملــۇق كېســەللىك يەنــە دۆلەتنىــڭ ئاجىزلىشىشــىغىمۇ ســەۋەب بولغانىــدى. رىــم ئىمپېرىيەســىدە 249 – يىلدىــن 262 – يىلغىچــە داۋامالشــقان يۇقۇملــۇقداۋامىنى ئوقۇش ›

يەنە بىر دۆلەت قىممەتلىك بايلىق مەنبەسىنى خىتايغا تاپشۇرۇپ بەردى

يەنە بىر دۆلەت قىممەتلىك بايلىق مەنبەسىنى خىتايغا تاپشۇرۇپ بەردى

2020-يىلى 2-دېكابىر

يەنە بىر دۆلەت قىممەتلىك بايلىق مەنبەسىنى خىتايغا تاپشۇرۇپ بەردى بېيجىڭ قەرز يولى بىلەن ئىمپېرىيە قۇرۇۋاتىدۇ، مۇسۇلمان دۆلەتلەر خەتەر ئاستىدا قالماقتا[1]   تەييارلىغۇچى: مۇھەممەدئەمىن نۇرمۇھەممەت مۇھەررىر: ئابدۇرېھىم دۆلەت   خىتاي قەرز بېرىش ئارقىلىق «بىر بەلۋاغ بىر يول پىلانى» دىكى نامرات دۆلەتلەرگە ھۆكۈمرانلىق قىلىشقا ئۇرۇنماقتا، بۇ «خىتاينىڭ قەرز تۇزىقى» غا ئايلانغان بولۇپ،داۋامىنى ئوقۇش ›

ئەدەبىيات ۋە دىن

ئەدەبىيات ۋە دىن

2021-يىلى 26-يانۋار

ئاپتورى: ئانتونىي يۇ (Anthony C. YU) تەرجىمە قىلغۇچى: تەتقىقاتچى دوكتور ئادەم چالىشكان[1] قىسقىچە مەزمۇنى: دۇنيادا ئىنسانىيەت تارىخى بىلەن تەڭ تارىخقا ئىگە بولغان دىن ۋە ئەدەبىيات ئارىسىدا يېقىن بىر باغلىنىش بار. شۇڭلاشقا دىن ۋە ئ‍ەدەبىيات باغلىنىشى ئىنتايىن مۇھىم بىر مەۋزۇدۇر.  Anthony C.YU«ئەدەبىيات ۋە دىن» ئىسىملىك بۇ ماقالىسىدە بۇ تېمىغا كەڭ دائىرىدەداۋامىنى ئوقۇش ›

ئەڭ يېڭى يازمىلار

تراگېدىيە، «سادىر بولىدىغانلىقىنى ھەممە ئادەم بىلىدىغان جىنايەت» ۋە  بىز

تراگېدىيە، «سادىر بولىدىغانلىقىنى ھەممە ئادەم بىلىدىغان جىنايەت» ۋە بىز

كاتېگورىيەسىز 2023-يىلى 9-مارت at 8:55 am 0 ئىنكاس

  گرىكچە تراگېدىيە « trajedi» ياكى «tragedya » كەلىمىسى «ئۆچكىلەرنىڭ ناخشىسى»دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۈ، ئەدەبىياتتا بولسا «توقۇنۇش-زىددىيەت» دېگەن مەنىسى بەكرەك ئىشلىتىلىدۇ. بۇ يازمىدىمۇ تراگېدىيەنىڭ توقۇنۇش مەنىسى تەكىتلىنىدۇ. ئوخشاشلا پەلسەپىنىڭمۇ پەيدا بولۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان بۇ توقۇنۇش، تۇنجى تراگېدىيەلەردە شەخس-شەخس، شەخس-ھاكىمىيەت، ھاكىمىيەت ۋە ھاكىمىيەت ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەتتە ئۆز ئىپادىسىنى تاپىدۇ. تراگېدىيە ئەسىرلەر مابەينىدە تاشقىداۋامىنى ئوقۇش ›

ئۇيغۇرلارغا قارشى ئۇرۇش

ئۇيغۇرلارغا قارشى ئۇرۇش

كونا يازمىلار 2023-يىلى 14-فېۋرال at 9:14 am 0 ئىنكاس

  خىتــاي ھۆكۈمىتىنىــڭ شــەرقىي تۈركىســتاندىكى شــىددەتلىك باســتۇرۇش سىياســىتى 2017- يىلىدىــن بۇيــان خەلقئــارا بويىچــە ئــەڭ دىققــەت قوزغىغــان مەسـىلىلەردىن بىـرى بولـۇپ قالدى. بولۇپمـۇ خىتاينىڭ شــەرقىي تۈركىســتاندا ئىنشــا قىلغــان »يېڭىدىــن تەربىيەلــەش« مەركەزلىــرى ئارقىلىــق »ئاشــقۇنلۇقتىن قۇتقــۇزۇش« ئۇرۇنۇشــىنى چۈشــىنىش ئۈچــۈن نۇرغــۇن كىتــاب ۋە ماقالــە قەلەمگــە ئېلىنــدى. بــۇلار ئىچىــدە ئــەڭ مۇھىــم كىتابلاردىــن بىــرى بولغــان »ئۇيغۇرلارغــا قارشـىداۋامىنى ئوقۇش ›

كۇچادىكى «مەھكىمە شەرئى»نىڭ تارىخىي ئىزلىرى

كۇچادىكى «مەھكىمە شەرئى»نىڭ تارىخىي ئىزلىرى

كونا يازمىلار 2022-يىلى 13-دېكابىر at 5:14 am 0 ئىنكاس

مەھكىمـە شـەرئى ئىسـلام دىنىنىــڭ شــەرىئەتكە ئاساســەن ســوراق ئېلىــپ بارىدىغــان ۋە ھۆكــۈم چىقىردىغــان ئورگىنــى بولــۇپ، ئۇيغــۇرلار ئىســلام دېنىنــى قوبــۇل قىلغاندىـن تارتىـپ تاكـى -1949يىلـى كومۇنىسـت ھاكىمىيتىگــە مۇســتەملىككە بولغىچــە بولغــان مىــڭ يىــل ئارلىقىــدا ئۇيغــۇر جەمئىيتىدىكــى دەۋا- دەســتۇر ئىشــلىرىنى بىــر تــەرەپ قىلدىغــان مۇھىـم ئـورگان بولـۇپ كەلگـەن. گەرچـە مەھكىمـە شــەرئى ئۇيغــۇرلار توپلىشــىپ ئولتۇراقلاشــقان ھەممــە يۇرتــلارداداۋامىنى ئوقۇش ›

ئۇيغۇرلارنىڭ ئېشىۋاتقان نوپۇس سانى ۋە ئېشىش نىسبىتى ھەققىدە قىسقىچە ئانالىز

ئۇيغۇرلارنىڭ ئېشىۋاتقان نوپۇس سانى ۋە ئېشىش نىسبىتى ھەققىدە قىسقىچە ئانالىز

كونا يازمىلار 2022-يىلى 6-دېكابىر at 11:40 am 0 ئىنكاس

خىتــاي خەلــق جۇمھۇرىيىتــى ھــەر قېتىملىــق نوپــۇس ســاناش خىزمىتــى جەريانىــدا شــەرقىي تۈركىســتاننىڭ جۈملىدىــن ئۇيغۇرلارنىــڭ نوپۇســى توغرۇلۇق بىر – بىرىگە زىت سـانلىق – مەلۇماتلارنى ئوخشـىمىغان مەنبەلەرنـى ئىشـلىتىپ تـۇرۇپ ئېلان قىلىــپ كەلمەكتــە. بولۇپمــۇ 2010 – يىلدىــن كېيىـن ھـەر خىـل مەتبۇئـات ئورۇنلىـرى ۋاستىسـى ئارقىلىــق ئېــلان قىلىــپ كېلىنگــەن نوپۇســقا مۇناسـىۋەتلىك سـانلىق – مەلۇماتـلار بىـر –داۋامىنى ئوقۇش ›

خىتاي–سوۋېت مۇناسىۋىتىدىكى شەرقىي تۈركىستان مەسىلىسى

خىتاي–سوۋېت مۇناسىۋىتىدىكى شەرقىي تۈركىستان مەسىلىسى

كونا يازمىلار 2022-يىلى 22-نويابىر at 7:47 am 0 ئىنكاس

شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ قۇرۇلۇشى خىتــاي تەتقىقاتچىلىرىنىــڭ قارىشــىچە، ســوۋېت ئىتتىپاقـى، شـېڭ شىسـەينىڭ زوراۋانلىـق سىياسـىتىدىن كېلىـپ چىققـان مىللىـي زىددىيـەت، ئىقتىسـادىي كىرىزىس ۋە شــەرقىي تۈركىســتانغا قوشــنا بولغــان پايدىلىــق شــارائىتتىن پايدىلىنىــپ خىتــاي – ســوۋېت ، خىتــاي – موڭغۇلىيــە چېگــرا رايونلىرىــدا بىـر قاتـار ئوخشـاش بولمىغـان دەرىجىـدە، ئوخشـاش بولمىغـان شـەكىلدە ئوخشـاش بولمىغـان كۆلەمـدە تاجاۋۇزچىلىـق، «بۆلگۈنچىلىـك»، ئاغدۇرمىچىلىـقداۋامىنى ئوقۇش ›

خىتاي «دېموكراتىيە»سى ۋە شەرقىي تۈركىستان؟

خىتاي «دېموكراتىيە»سى ۋە شەرقىي تۈركىستان؟

كونا يازمىلار 2022-يىلى 15-نويابىر at 7:41 am 0 ئىنكاس

خىتــاي ھاكىمىيىتىنىــڭ دېموكراتىيــە چۈشەنچىســى ۋە ئۇقۇمــى غەربنىــڭ ئۇنىۋېرســال دېموكراتىيــە چۈشەنچىســىدىن تامامــەن پەرقلىــق بولــۇپ، دېموكراتىيەنــى «جەمئىيەتنىــڭ تەرەققىيــات ۋە ئۆزگىرىــش جەريانىدىكــى خەلــق دېموكراتىيەســى» دېگــەن تەرىقىــدە چۈشــەندۈرىدۇ. خىتــاي ھاكىمىيىتــى تەرىپىدىــن 2021- يىلــى -4دېكابىـردا نەشـر قىلىنغـان «خىتاينىـڭ دېموكراتىيەسـى» ناملىـق ئـاق تاشـلىق كىتابتـا مۇنـداق كۆرسـىتىلىدۇ:« جەمئىيەتنىڭ بارلىق تەرەققىيــات ۋە ئۆزگىرىــش جەريانىدىكــى خەلــق دېموكراتىيەســى بولسـا خىتـايداۋامىنى ئوقۇش ›

دوكتور نەبىجان تۇرسۇنىنىڭ 1933يىلىدىكى شەرقىي تۈركىستان ئىسلام جۇمھۇرىيەت خاتىرىسىگە چوڭ سوۋغاتى

دوكتور نەبىجان تۇرسۇنىنىڭ 1933يىلىدىكى شەرقىي تۈركىستان ئىسلام جۇمھۇرىيەت خاتىرىسىگە چوڭ سوۋغاتى

تارىخ, تارىخ 2022-يىلى 12-نويابىر at 7:44 am 0 ئىنكاس

  دوكتور نەبىجان تۇرسۇنىنىڭ 1933يىلىدىكى شەرقىي تۈركىستان ئىسلام جۇمھۇرىيەت خاتىرىسىگە چوڭ سوۋغاتى   تارىخ پەنلىرى دوكتورى نەبىجان تۇرسۇننىڭ «ئۇيغۇر ئومۇمىي تارىخى» ناملىق ئەسىرىنىڭ 5-6- توملىرى « شەرقىي تۈركىستان ئىسلام جۇمھۇرىيىتى ۋە ئۇيغۇر مىللىي گۈللىنىش ھەرىكەتلىرى » 12-نويابىر جۇمھۇرىيەت كۈنىگە ئاتاپ نەشردىن چىقىشقا باشلىدى. بۇنىڭ بىلەن، سىز ئاپتورنىڭ 30 يىللىق جاپا-مۇشەققەتلىقداۋامىنى ئوقۇش ›

1933 – ۋە 1944 – يىللىرى 12-نويابىردا قۇرۇلغان شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيەتلىرىنى خاتىرلەيمىز!

1933 – ۋە 1944 – يىللىرى 12-نويابىردا قۇرۇلغان شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيەتلىرىنى خاتىرلەيمىز!

كاتېگورىيەسىز 2022-يىلى 12-نويابىر at 5:02 am 0 ئىنكاس
بۈيۈك خام خىيال: لىبېرالىزم چۈشى ۋە خەلقئارالىق رېئاللىق

بۈيۈك خام خىيال: لىبېرالىزم چۈشى ۋە خەلقئارالىق رېئاللىق

كونا يازمىلار 2022-يىلى 8-نويابىر at 5:11 am 0 ئىنكاس

پىروفېسسـور جـون مىرشـېيمېر 1947 – يىلـى 12 – ئاينىـڭ 14 – كۈنى تۇغۇلغان ئامېرىكىلىق سىياسـەت تەتقىقاتچىسـى ۋە خەلقئـارا مۇناسـىۋەت ئالىمـى. ئـۇ خەلقئـارا مۇناسـىۋەت رېئالىزم ئېقىمغــا تــەۋە تەتقىقاتچــى بولــۇپ، چىكاگــو ئۇنىۋېرســىتېتىدا پىروفېسسـور بولـۇپ ئىشـلىمەكتە. مىرشـېيمېر دەۋرىمىزدىكـى ئـەڭ تەسـىر كۈچكـە ئىگـە رېئالىزمچـى دەپمـۇ قارىلىـدۇ. داۋامىنى بۇ يەردىن كۆرۈڭ:

«خەلقئارا ۋەزىيەت ۋە شەرقىي تۈركىستان»  ژۇرنىلىمىزنىڭ 6-سانى نەشردىن چىقتى

«خەلقئارا ۋەزىيەت ۋە شەرقىي تۈركىستان» ژۇرنىلىمىزنىڭ 6-سانى نەشردىن چىقتى

ژۇرنال 2022-يىلى 1-نويابىر at 9:09 pm 0 ئىنكاس

  ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ھۆرمەتلىك ئوقۇرمەنلەر، «خەلقئارا ۋەزىيەت ۋە شەرقىي تۈركىستان» ناملىق پەسىللىك ئاكادېمىك ژۇرنىلىمىزنىڭ 6-سانى  (2022-يىللىق 2-سان) نەشردىن چىقتى. بۇ مۇناسىۋەت بىلەن ژۇرنىلىمىزغا ئەسەر ئەۋەتكەنلەرگە، ئەسەر باھالىغۇچىلارغا، تەھرىرلىك خىزمىتىنى قىلغۇچىلار ۋە ژۇرنالنىڭ لايىھەسىنى ياساپ چىققانلار شۇنداقلا يەنە نۇرغۇن مۇناسىۋەتلىك خىزمەتلەرنى ئۆز ئۈستىگە ئالغۇچىلارغا چوڭقۇر رەھمىتىمىزنى بىلدۈرىمىز.   ژۇرنىلىمىز خەلقئارالىق ئاكادېمىكداۋامىنى ئوقۇش ›