ئاپتورى: ئانتونىي يۇ (Anthony C. YU) تەرجىمە قىلغۇچى: تەتقىقاتچى دوكتور ئادەم چالىشكان[1] قىسقىچە مەزمۇنى: دۇنيادا ئىنسانىيەت تارىخى بىلەن تەڭ تارىخقا ئىگە بولغان دىن ۋە ئەدەبىيات ئارىسىدا يېقىن بىر باغلىنىش بار. شۇڭلاشقا دىن ۋە ئ‍ەدەبىيات باغلىنىشى ئىنتايىن مۇھىم بىر مەۋزۇدۇر.  Anthony C.YU«ئەدەبىيات ۋە دىن» ئىسىملىك بۇ ماقالىسىدە بۇ تېمىغا كەڭ دائىرىدەداۋامىنى ئوقۇش ›

پروفېسسور دوكتور مەھمەت گۆرمەز سوئال: ئۇستاز، نۆۋەتتە كورونا ۋىرۇسى ئاپىتىگە دۇچ كېلىۋتىمىز، ئوتتۇرا ئەسىردە خىرىستىيانلار بۇ خىل ئاپەتلەرنى تەڭرىنىڭ غەزىپى دەپ قارايتتى، بۇ قاراش مۇسۇلمانلاردىمۇ بار، سىزچە بۇ توغرىمۇ؟ (مەھمەت گۆرمەز) جاۋاب: يۇقۇملۇق كېسەللىكلەر، ۋابالار ۋە يەر تەۋرەشكە ئوخشاش ئاپەتلەرنى چۈشىنىش ۋە شەرھىيلەش مەسىلىسى ھەم دىنلارنىڭ تارىخىدا ھەمدە پەلسەپە تارىخىداداۋامىنى ئوقۇش ›

پىروفېسسور ۋىللىيام. ئې. شېرپارد زامانىۋى ئىسلامىي ئېقىملار تىلغا ئېلىنغاندا «ئاشقۇن (ئېكسترىمىست)»، «مودېرنىست» ياكى «دەھرىي (سېكۇلار)» دېگەندەك ئاتالغۇلارنى خالىمىساقمۇ پات – پات قوللانماي ئامالىمىز يوق. ئوچۇق بىر ئىزاھاتى بېرىلمەيلا قوللىنىلغانلىقى ئۈچۈن بۇ خىل نام- ئاتالغۇلار، كىشىلەرنى ۋە ئۇلار ئوراپ تۇرغان ئېقىملارنى چۈشىنىشتە توسالغۇ شەكىللەندۈرمەكتە. بۇنىڭدىن سىرت مەزكۇر ئاتالغۇلارنىڭ ناھايىتى كەڭ تۈردىكىداۋامىنى ئوقۇش ›

مۇھەممەد مۇمتاز ئالى تەنقىدى تەپەككۇر – كىلاسسىك چۈشەنچىلەر مۇھىم ئىدىئولوگىيە ئۆگىنىۋاتقان بىر ئوقۇغۇچى ئەتراپىدىكى شەيئىلەرگە قىزىقىشى كېرەك. چۈنكى بىز ئۇلارنى كۆرسەكمۇ قوبۇل قىلماسلىقىمىز لازىم. بىز كىشىلەرنىڭ نېمە ئۈچۈن بۇنداق ئويلايدىغانلىقىنى ياكى نېمە ئۈچۈن بىر شەيئىنىڭ مۇشۇنداق بولغانلىقىنىڭ سەۋەبىنى تېپىپ چىقىشقا مۇھتاج. بىز سەۋەپنى تېپىپ چىقىشقا مۇھتاج بولىمىز، ئەستايىدىللىق بىلەن ۋەداۋامىنى ئوقۇش ›

گۈربۈز مېزراك ئىمام ماتۇرىدى ئالدى بىلەن ئۆزى ياشىغان رايۇندىكى دىنى چۈشەنچە ۋە پەلسەپىۋى ئېقىملارنىڭ ۋەكىللىرى بىلەن مۇنازىرە قىلالىغۇدەك ئاساس ۋە پۇختا بىلىم نەزىرىيىسى بەرپا قىلىشقا تۇتۇش قىلغان بولۇپ، ئۆزىنىڭ دىنى چۈشەنچىسىنى، كۆپ سانلىق تەرىپىدىن بىردەك قوبۇل قىلىنغان ۋەھىي ۋە ئەقىل ئاساسلىرىغا تايىنىپ تۇرۇپ ياقىلىغان. ئۇنىڭ توغرا بولغان دىنى بىلىمگە ئىگەداۋامىنى ئوقۇش ›

مۇستافا ئۆزتۈرك-ئۇيغۇر تەتقىقات ئىنستىتۇتى قۇرئاننى قۇرئان بىلەن تەپسىر قىلىش دېگەن گەپ تىلغا ئېلىنغىندا، ئومۇمەن قىلىپ ئېيتقاندا ناھايىتى مۇۋاپىق، ئۈنۈملۈك ۋە توغرا ئۇسۇل دېگەن قاراش پەيدا بولىدۇ. بۇ قاراش ياكى چۈشەنچە بولۇپمۇ كۈنىمىزدە قۇرئان ۋە تەپسىر ئۈستىدە ئىزدىنىۋاتقان ياكى كۆڭۈل بۆلىۋاتقان نۇرغۇن مۇسۇلمانغا جەلپ قىلارلىق تۇيۇلىشى مۇمكىن. ئۇندقتا ئىلمىي نۇقتىدىن قۇرئاننىداۋامىنى ئوقۇش ›

مەھمەت ئەلى كارابۈيۈك –ئۇيغۇر تەتقىقات ئىنستىتۇتى سەئۇدى دۆلىتىنىڭ قۇرۇلۇشىدا ھالقىلىق كۈچ بولغان ۋاھھابىلىق، 1930 – يىللىرىنىڭ ئاخىرىدا مىللىتارىستلىق خاسلىقىنى تېزلا يوقىتىپ ئورگانلاشتى. بۇ ئەھۋال، ۋاھھابىلىقنىڭ دۆلەتكە قارشى كۈچكە ئايلىنىپ قېلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن سەئۇدى ھۆكۈمدارلىرى تەدرىجى ھالدا ئەمەلىيلەشتۈرگەن سىياسەتنىڭ مەھسۇلى ئىدى. ۋاھھابى ئۆلىمانىڭ ۋەكىللىك سالاھىيىتى پۈتۈنلەي رەسمىي دىنى ئورگانلارغا ئۆتكۈزۋېلىندى.داۋامىنى ئوقۇش ›

مەھمەت ئالى بۈيۈككارا-ئۇيغۇر تەتقىقات ئىنستىتۇتى ئىبنى تەيمىييەدىن كېيىن ھافىز زەھەبى ( ۋاپات، 748/1348 )، ئىبن قەييىم ئەل – جەۋزىييە ( ۋاپات، 751/1359 )، ئىبنۇل ۋەزىر ( ۋاپات، 840/1436 )گە ئوخشاش ئالىملار بىلەن مەۋجۇتلىقىنى ساقلاپ كەلگەن سەلەفىييە ئېقىمى، 12/18 – ئەسىردە مۇھەممەد ب. ئابدۇلۋاھھاب ( ۋاپات، 1206/1792 ) بىلەن يېڭى بىرداۋامىنى ئوقۇش ›